Het evangelie van Judas

Judas Iskariot staat in de christelijke traditie bekend als de discipel die Jezus verraden heeft. Zijn naam is synoniem geworden met verraad en bedrog. Maar wat als Judas niet de verrader was zoals hij in de Bijbel wordt beschreven? Wat als zijn rol een diepere, verborgen betekenis had? Het Evangelie van Judas, een apocrief geschrift dat in de jaren ’70 in Egypte werd ontdekt en in 2006 werd gepubliceerd, werpt een radicaal ander licht op zijn figuur. Hierin wordt Judas niet afgeschilderd als de vijand van Jezus, maar als zijn meest toegewijde leerling, degene die de ware spirituele kennis ontving en een cruciale rol speelde in het goddelijke plan.

Het Evangelie van Judas is een Koptische tekst die dateert uit de 3e of 4e eeuw, maar waarvan het origineel waarschijnlijk in de 2e eeuw werd geschreven. Deze geschriften werpen een nieuw licht op de diversiteit van vroegchristelijke opvattingen en de verscheidenheid aan interpretaties van Jezus’ leven en leer.

Judas als de belangrijkste leerling

Waarom koos Jezus juist Judas voor deze schijnbaar duistere taak? Volgens het Evangelie van Judas had Judas een uniek begrip van Jezus’ leer. Terwijl de andere discipelen worstelden met de betekenis van zijn woorden, zag Judas verder.

Jezus openbaarde aan Judas een diepgaande kosmologie en het mysterie van het universum. Deze openbaring omvatte het bestaan van verschillende hemelse rijken en de rol van de Demiurg, een goddelijke kracht van een lagere orde die verantwoordelijk is voor de materiële wereld. Jezus vertelde Judas dat hij voorbestemd was om een cruciale rol te spelen in de verlossing door hem te helpen zijn fysieke lichaam af te werpen, wat gezien wordt als een bevrijding van de materiële wereld en een terugkeer naar het goddelijke rijk.

Judas was de enige die sterk genoeg was om deze kennis te dragen. Jezus zag in hem niet een verrader, maar een uitverkorene. Zijn rol was niet die van een lafhartige overloper, maar die van een ingewijde die het ultieme offer bracht, het mogelijk maken van Jezus’ spirituele bevrijding.

Wat fluisterde Jezus hem toe?

Wat gebeurde er werkelijk tijdens het Laatste Avondmaal? In de Bijbelse evangeliën lezen we hoe Jezus tegen Judas zegt: “Wat je gaat doen, doe het snel.” Maar was dit een veroordeling, of juist een opdracht? Volgens het Evangelie van Judas zou Jezus hem iets vertrouwelijks hebben toegefluisterd, woorden die de anderen niet mochten horen. Wat zei hij? Was het een bemoediging, een dankbetuiging, of misschien een bevestiging van het plan?

We kunnen ons voorstellen hoe Judas zich voelde toen hij opstond en wegliep, de maanverlichte nacht in. De andere discipelen zagen slechts een man die vertrok met een duistere bedoeling. Maar Judas wist dat hij een heilige taak uitvoerde, een opdracht die alleen hij kon volbrengen.

Het verraad als goddelijke missie

Het traditionele beeld van Judas als verrader rust op de aanname dat hij Jezus overleverde uit hebzucht of misleiding. Maar wat als hij het deed uit liefde? Wat als Jezus hem vroeg om deze rol te spelen, zodat hij kon sterven en de ultieme verlossing kon brengen? In deze gnostische visie is Judas niet de boosdoener, maar de sleutel tot de bevrijding van Jezus’ goddelijke essentie.

Het Evangelie van Judas daagt ons uit om verder te kijken dan de gebruikelijke verhalen en na te denken over de verborgen betekenis achter Judas’ daden. Was hij een verrader, of was hij de enige die werkelijk begreep wie Jezus was?