In de wereld van de Farao’s

Al eeuwenlang zijn we gefascineerd door de bouwwerken van de Egyptenaren. De piramide van Gizeh is al eeuwenlang de bekendste piramide ter wereld en wordt eeuwig bewaakt door de Sfinx. De zoektocht naar deze oude wereld is op zichzelf een groot avontuur. De meest fascinerende bouwwerken zijn de piramiden. Ze vertellen het verhaal achter de cultuur en leefomgeving waarin de mensen toen leefden en hoe ze omgingen met de toenmalige leiders, de farao’s.

Verdeeldheid in Egypte

Egypte was vroeger opgedeeld in twee koninkrijken: Beneden-Egypte en Boven-Egypte, verbonden door de Nijl. Volgens de Griekse schrijver Hecataeus, geciteerd door Herodotus, was Egypte een geschenk van de Nijl. Het Nijldal, tien tot vijfentwintig kilometer breed, werd aan beide zijden begrensd door woestijnen, waardoor de Nijl de voornaamste verkeersader was tussen de twee delen van het land. Het verschil lag in de vruchtbare grond. Beneden-Egypte, de Delta, was groen en zeer vruchtbaar. Het was een rijk gebied dat geen last had van de woestijn. Boven-Egypte daarentegen werd doorkruist door de Nijl in een smal dal, waarvan de breedte varieerde, maar altijd uitzicht bood op steile heuvels en veel woestijn, dus weinig vruchtbaarheid. Ondanks de uitdagingen van deze wereld was er evenwicht, mede dankzij het strakke regime van de farao’s, die voor balans en regels zorgden.

Egypte was een land van geloof

De Egyptenaren van die tijd geloofden sterk in mythes en lieten zich inspireren door de natuur. Ze observeerden bijvoorbeeld hoe het waterpeil van de Nijl steeg en daalde en hoe na de jaarlijkse overstromingen het slib tevoorschijn kwam. Slib diende als belangrijke voedingsbodem voor gewassen, daarom geloofden de Egyptenaren dat elke heuvel die uit de oerzee was gerezen de kern van de aardheuvel was, oftewel de heilige heuvel van de scheppingsmythen. De aardheuvel werd vertegenwoordigd door de god ‘Tatenen’, wat vertaald kan worden als ‘Verheven Land’.

De heuvel speelde een belangrijke rol op de plek waar de zon als eerste opkwam of waar volgens de overtuiging een goddelijk wezen werd geboren. De exacte locatie waar de zon opkwam, was niet vastgelegd, maar op elk tempelcomplex werd een replica gebouwd. De eerbied die de Egyptenaren hadden, kwam het duidelijkst naar voren bij de piramides zelf. De piramide diende als een symbool van de oerheuvel, zodat de overleden farao, net als de zonnegod, kon opstijgen naar het hiernamaals via de Benben, dat is de topsteen van de piramide.

Al eeuwenlang zijn archeologen bezig met opgravingen om het leven van de Egyptenaren in kaart te brengen. Nog steeds worden er boekrollen, doodskisten en kleine archeologische vondsten ontdekt en onderzocht. Deze vondsten vertellen hoe sterk de Egyptenaren geloofden in het hiernamaals. De teksten waren niet bedoeld om mythes te vertellen, maar om de doden bij te staan. De tempels, met muren vol bezweringen en gebeden, bieden inzicht in het geloof van die tijd. Zelfs grafkisten, zowel van binnen als van buiten versierd, werden beschouwd als dodenboeken. Elke overledene kreeg een persoonlijke kopie op papyrus geschreven, opgerold en in de kist geplaatst.

Na het overlijden

Het mummificatieproces was een belangrijk onderdeel van dit geloof. Een van de belangrijkste aspecten van het overbrengen van de doden naar het hiernamaals was het behouden van een lichaam dat niet verging. Het mummificatieproces vond meestal plaats in een tent, waar de lucht langer fris bleef. De darmen, longen, lever en maag werden gereinigd met palmwijn en apart bewaard in canopen (kruiken), beschermd door de vier zonen van Horus. Deze vazen werden begraven en waren rijkelijk versierd.

De kruiken van Toetanchamon zijn beroemd. Het hart moest in het lichaam blijven; het was nodig voor de ceremonie van het wegen van het hart. Na 30 dagen in natron te hebben gelegen om het lichaam te laten uitdrogen, werd het stoffelijk overschot in linnen gewikkeld. Voor de begrafenis werd het lichaam vaak versierd met sieraden en werden zaden of vruchten tussen het linnen geplaatst. Een masker van goud werd op het gemummificeerde lichaam geplaatst; het masker van Toetanchamon is een van de beroemdste. Het gemummificeerde lichaam werd in een of meerdere sarcofagen geplaatst en vervolgens begraven (in een mastaba, piramide of rotsgraf).

Sarcofagen worden al eeuwenlang door verschillende culturen gebruikt en hebben daarom talloze verschijningsvormen. Ze zijn vaak aan de buitenkant, maar soms ook aan de binnenkant, versierd met decoraties en inscripties.

Ingezonden door Xiomara Luijkx