Maak je geen zorgen over een hel

Veel mensen groeien op met het idee dat er na de dood een hemel en een hel is. Een plek van beloning en een plek van straf. Dit idee, diepgeworteld in religieuze tradities en overtuigingen, heeft eeuwenlang invloed gehad op hoe mensen leven en denken over goed en fout gedrag. Maar wat als de hel nooit echt heeft bestaan?

Hel als angstconstructie

Het idee van hel komt voort uit angst. Angst voor straf, angst voor het onbekende, angst voor het maken van fouten. In veel religies werd het beeld van een brandende, eeuwige hel gebruikt om mensen in een bepaalde richting te sturen. Gedraag je goed, anders wacht er een gruwelijke straf. Dit concept heeft geleid tot schuldgevoelens, schaamte en een diepgewortelde angst voor het leven na de dood.

Maar als we verder kijken dan deze verhalen, komen we tot een opvallend inzicht: er is geen enkel bewijs dat de hel bestaat. Geen enkele ervaring of spiritueel inzicht wijst op een plaats van eeuwige pijn en straf. Wat wél terugkeert in talloze bijna-doodervaringen en spirituele inzichten, is iets heel anders: een gevoel van onvoorwaardelijke liefde en vrede. Hoewel deze ervaringen niet bewijzen wat er na de dood gebeurt, lijken ze eerder te wijzen op een bewustzijnstoestand die gekenmerkt wordt door rust in plaats van angst of straf.

Lijden is een ervaring, geen oordeel

Sommige mensen zeggen: “Hel is niet na de dood, maar hier op aarde.” En dat is begrijpelijk. Lichamelijke pijn, chronische ziekte, verlies, eenzaamheid, diepe rouw, al deze ervaringen kunnen voelen als een persoonlijke hel. Er zijn momenten waarop het leven ondraaglijk lijkt, alsof lijden geen einde kent.

Maar is dit een straf? Is pijn een vergelding voor iets wat je fout hebt gedaan? Nee. Lijden is geen oordeel, geen hemelse vergelding voor zogenaamde zonden of een karma die je hebt gekregen. Het is een deel van het leven, net zoals vreugde dat is. Iedereen, ongeacht hoe goed of slecht iemand leeft, krijgt in meer of mindere mate te maken met pijn en verlies. Dit is geen straf, maar een deel van het vergankelijke bestaan.

Wat wel een verschil maakt, is hoe we ermee omgaan. Sommige mensen blijven gevangen in pijn en wanhoop, terwijl anderen in staat zijn om een diepere rust te vinden, zelfs te midden van lijden. Dit heeft niet te maken met straf of beloning, maar met hoe iemand zijn of haar bewustzijn ontwikkelt en hoe iemand in het leven staat. Ook speelt het een rol welke hulpmiddelen beschikbaar zijn om lijden te verlichten.

Wat blijft er over na de dood?

Als er geen hel is na de dood, wat blijft er dan over? Het antwoord is simpel: bewustzijn.

Veel mensen die een bijna-doodervaring hebben gehad, beschrijven een overweldigend gevoel van liefde en vrede. Geen oordeel, geen straf, geen brandende vuren, maar een gevoel van thuiskomen in iets groters. Een energie die alles omhult, zonder voorwaarden of beperkingen. Hoewel dergelijke ervaringen per persoon verschillen en niet als absoluut bewijs kunnen worden gezien, wijzen ze in een andere richting dan het klassieke beeld van hel en verdoemenis.

Hel verdwijnt met angst

Hel bestaat alleen in de menselijke geest. Het is een idee dat gevoed wordt door angst en overlevering, maar niet door waarheid. Angst ontstaat wanneer we ons identificeren met iets buiten onszelf, een concept, een geloof, een gedachte. Hoe sterker de identificatie, hoe sterker de angst. Hel is niet meer dan een projectie van die angst, een spiegel van onze diepste onzekerheden. Maar zodra we die angst loslaten, verdwijnt ook het idee van hel. Wat overblijft, is een diepe rust.