Omgaan met dementie

Dementie is een ziekte die niet alleen het geheugen van iemand aantast, maar ook de manier waarop ze zich uiten, denken en reageren. Het is een langzaam proces waarbij je soms het gevoel hebt dat je dierbare steeds verder wegdrijft. Het kan moeilijk zijn om met dementie om te gaan, zowel voor de persoon die het meemaakt als voor hun familie en vrienden. Maar zelfs als het niet altijd makkelijk is, zijn er manieren hoe je kunt omgaan met dementie en momenten van verbinding kunt vinden.

Wat is dementie?

Dementie is een verzamelnaam voor een groep symptomen die het geheugen, de denkprocessen en het gedrag beïnvloeden. Mensen met dementie kunnen moeite hebben met dagelijkse dingen zoals het herinneren van namen, het maken van plannen of zelfs het herkennen van hun eigen familie. De ziekte kan verschillende vormen aannemen, zoals de ziekte van Alzheimer, maar de gevolgen zijn altijd ingrijpend.

De emotionele impact

Het omgaan met dementie kan zwaar zijn. Het gevoel dat je geliefde zich verandert, kan pijnlijk zijn. Je hebt misschien een persoon gekend die vrolijk was, sociaal en vol leven, maar door dementie verandert hij of zij. Je merkt dat je dierbare steeds minder herkent, of ze reageren op manieren die je niet begrijpt. Soms kunnen mensen met dementie ook gemeen of boos lijken. Dit is vaak een uiting van de ziekte, niet van hun werkelijke gevoelens. Ze kunnen zich angstig, verward of zelfs pijn hebben, maar kunnen dit niet goed communiceren. Dit maakt het voor zowel de persoon met dementie als voor hun dierbaren verwarrend en soms ook verdrietig.

Hoe ga je om met deze veranderingen?

1. Blijf rustig en geduldig: Wanneer iemand met dementie zich op een manier gedraagt die voor jou moeilijk is, probeer dan kalm te blijven. Dit is misschien moeilijk, vooral als je het gevoel hebt dat je geliefde boos of gemeen is. Maar vaak komt dit voort uit verwarring of angst, niet uit opzet.
2. Muziek kan helpen: Muziek heeft een kracht die woorden vaak niet kunnen evenaren. Het kan herinneringen oproepen, kalmeren of zelfs vrolijk maken. Het zingen van een lied of samen naar muziek luisteren kan helpen om de persoon te bereiken, zelfs als praten moeilijk wordt. Veel mensen met dementie reageren goed op muziek, zelfs als ze verder in hun ziekte zijn.
3. Creëer een rustige omgeving: Te veel prikkels kunnen verwarrend zijn voor iemand met dementie. Het is goed om de omgeving rustig en overzichtelijk te houden. Zet bijvoorbeeld zachte verlichting aan, vermijd veel geluid of drukte, en geef de persoon de ruimte om zich veilig en op hun gemak te voelen.
4. Wees aanwezig: Soms is het belangrijkste wat je kunt doen gewoon aanwezig zijn. Het hoeft niet altijd te draaien om praten of herinneringen ophalen. Gewoon een hand vasthouden of rustig naast iemand zitten kan al veel betekenen.

Hoe om te gaan met de gevoelens van machteloosheid

Als zorgverlener of familielid kan het voelen alsof je geen controle hebt. Je wilt dat je dierbare zich beter voelt, maar je kunt ze niet dwingen om dingen te herinneren of op een bepaalde manier te reageren. Dit gevoel van machteloosheid kan zwaar zijn. Je ziet de persoon veranderen en je weet niet altijd hoe je kunt helpen. Dit is volkomen normaal, maar het is belangrijk om te weten dat je niet alles kunt oplossen. Het is oké om soms verdrietig te zijn, gefrustreerd of in de war. Het belangrijkste is dat je blijft proberen op een liefdevolle en geduldige manier te zorgen.

Zorg voor jezelf als zorgverlener

Zorg voor iemand met dementie kan heel belastend zijn. Daarom is het belangrijk om ook voor jezelf te zorgen. Het kan soms voelen alsof alles draait om de zorg voor je dierbare, maar je hebt ook tijd voor jezelf nodig om op te laden. Het is niet egoïstisch om jezelf ruimte te geven. Je kunt alleen goed voor anderen zorgen als je zelf in balans bent.

Waarderen van de momenten samen

Dementie kan het lastig maken om verbinding te houden, maar het betekent niet dat er geen mooie momenten meer kunnen zijn. De momenten waarin je samen een lied zingt, of een glimlach op hun gezicht ziet, zijn belangrijk. Het gaat niet altijd om woorden, maar om de aanwezigheid van elkaar. Je kunt herinneringen niet altijd vasthouden, maar je kunt wel samen nieuwe momenten maken die er toe doen.

Dementie is moeilijk, maar het betekent niet dat er geen verbinding meer kan zijn. Het vergt geduld, liefde en een open hart. Zelfs als het soms lastig is om te begrijpen wat iemand nodig heeft, blijft de liefde die je deelt de belangrijkste band die er is.